Kas iskelet sistemi ağrısının değerlendirilmesi

Ağrı en sık karşılaşılan kas iskelet bulgusudur. Kişiye bağlı faktör olarak algılanır. Değerlendirilmesinde ağrıyı oluşturan fiziksel ya da biyolojik neden kadar hastanın ağrıyı algılaması, ağrının fonksiyonlara etkisi ve neden olduğu duygusal ve davranışsal yanıta göre değerlendirilir.

Erişkinler genellikle eklem ve kas ağrısını iyi lokalize ederler. Ağrının yeri iyi tanımlansa da nedeni uzak bir bölgede olabilir. Kemik ağrısı, hareket ve postürden bağımsız olarak devamlıdır. Kırık, tümör, metabolik kemik hastalıkları kemik ağrısının olası nedenleri arasındadır. Ağrının yayılım paterni bazı hastalıklarda tanısaldır. Örneğin romatoid artritde simetrik el küçük eklem ağrısının tipik ağı özelliği olması gibi.

Ağrının değerlendirilmesi

Muayene sırasında bazı tekniklerle ağrının yeri ve natürü anlaşılabilir. İyi bir anatomi bilgisi burada temel kılavuzdur. Muayene sırasında ekleme yaptırılan bazı manevralar ile pasif veya aktif ağrı kaynağı olabilecek kas, tendon ve eklemler sınanır. Tetik nokta muayenesi ile fibromiyalji ağrıları ayırt edilebilir. Ağrının değerlendirilmesinde VAS (visuel analoq skalalara) kullanılabilir. Hastanın hayatında tecrübe ettiği en büyük ağrı değerine (örn: normal yolla doğum ağrısı gibi) 10 puan verilecek olursa hiç ağrı olmamasına ise sıfır puan verilecek olursa, mevcut hissettiği ağrının kaç puan olduğunu hastadan değerlendirmesini istemek gibi.

İyi bir öykü alma ile ağrının hem lokalizasyonu hem de meydana geliş nedeni aydınlatılabilir. Ne zaman başladığı, travma ile mi ortaya çıktığı, güçsüzlük, uyuşma gibi bir semptomun eşlik edip etmediği. Otoimmün hastalık, malignite, enfeksiyon gibi önemli hastalıkların eşlik edip etmediği. Laboratuvar tahlillerinde eşlik eden anomalik olup olmadığı ağrıyı değerlendirirken çok önemlidir.

Bazı sık duyulan ağrılı sendromlar

Karpal tünel sendromu (KTS) nedir?

Karpal tünel sendromu, el parmaklarının hareketinden sorumlu median sinirin el bileği hizasında, kalınlaşan fasia ve bağlar nedeniyle sıkışması yani tuzaklanmasıdır. Ağrısı sonucu ortaya çıkarı genellikle geceleri olur ve ele yapılan egzersiz ile rahatlar. Semptomlar gün içerisinde de devam edebilir. Ağrı kola hatta bazen omuza da yayılabilir, uyuşma genellikle el 1.2. ve 3. parmaklarda hissedilir. Sakarlık motor fonksiyonların etkilenmesi sonucu oluşur. Hoffman Tinnel bulgusu, Phalen manevrası gibi özel muayene yöntemleri ile değerlendirilir. EMG, MR, ultrasonografi gibi radyolojik değerlendirmelerden faydalanılabilir. KTS ortaya çıkmasında el bileği kırıkları, travma, osteoartrit, diyabet, inflamatuar eklem tendon hastalıkları (romatoid artrit veya skleroderma gibi), ganglia, menopoz, hamilelik, hipotroidi, akromegali, amilod ve iyi huylu tümörler neden olabilir.

Tedavisinde gece splintleri (erken dönemde çok etikli), NSAII, cerrahi dekompresyon ameliyatları kullanılmaktadır.

Dizin kilitlenmesi

Genellikle meniskopatiler sırasında izlenir. Orta yaşlı kişilerde ve ağır spor yapanlarda sık görülür. Menisküs yırtılması özellikle de lateral menisküsler yırtıldığı zaman görülür. Kıkırdak parçalanırsa bu parçalar (osteokondritis dissekans lezyonları), sinoviyal kondromatozis denilen inflamatuar kıkırdak hasarı, krusiat ligamanların yaralanması en sık nedenler arasındadır. Eklem içi salin ile yıkama, Ytrium-90 (Y-90) veya Dysprosium-165 ferrik hidrosimakroagregatlar ile radyasyon sinoviektomisi, İnflamatuvar artritlerde osmik asit enjeksiyonu ile kimyasal sinoviektomi yapılabilir. Non-steroid antiinflammatuar ilaçlar (NSAII), parasetamol, glukozamin (ağrıyı azaltıcı etki), artroskopi, artrodez vb yöntemler ve ilaçlar ile tedavi edilebilir.

Baker kist rüptürü (popliteal kist yırtılması)

Diz arkasındaki oyukta eklem zarından köken alan ve içi eklem sıvısı ile dolu Baker’s kisti gelişebilir ve travma veya aşırı hareket ile kistin etrafındaki zar yırtılabilir ve içindeki eklem sıvısı yer çekimi etkisi ile tüm bacak boyunca fasiların üzerinden kayarak ayağa doğru yayılabilir. Derin venöz pıhtı oluşumunu taklit eder şekilde alt bacakta kalınlaşma ve ağrı ile hareket ettirememe durumu ortaya çıkar. Kızarık bir görüntüdür. Muayene homans testi yapmak doppler ultrasonugrafi ve popliteal ultrasonugrafi ile veya MR ile tanı koymak aynı zamanda pıhtılaşmaya neden olabilecek durumları elemek tanı koymada çok önemlidir.

Tedavisinde elastik bandaj Nonsteroid antiinflmatuar ilaçklar parasetamol uygulanabilicr. Nadiren hematoma bağlı enfeksiyon gelişirse antibiyotik tedavisi başlanabilir