Gut hastalığı (Gut artriti) bilinen en eski romatizmal hastalıklardandır. İltihaplı romatizmal bir hastalık olmasının yanında metabolik bir hastalıktır. Diyabet, hipertansiyon, guatr, damar sertliği ve kalp hastalıkları ile beraber seyredebilir. Gut hastalarında kalp krizi ve inme riski artmıştır.
Gut hastalığı, erkeklerde ve menapoz sonrasında kadınlarda sık görülür.
Protein metabolizmasında rol alan enzimlerin fonksiyonlarını yeterli yapamamaları sonucunda dışarıdan gıda yolu ile aldığımız ya da hücre yıkımı nedeniyle endojen olarak vücudumuzda bulunan proteinlerin son ürüne kadar yıkılamaması ve kanda ürik asit olarak birikmesi ile oluşur. Kandan dokuya geçen ürik asit burada iltihap başlatır. Bu iltihap eklemde ise artrit adını alır. Ayrıca ürik asidin fazlası yumuşak dokularda ve organlarda birikir. Bu birikintiler yumuşak dokularda tofüs olarak, böbreklerde ise taş olarak adlandırılır. Buradan da anlaşılacağı üzere böbrek taşlarının bir kısmı ürik asit taşlarıdır.
Ataklarla seyreden bir hastalıktır. Genetik yatkınlığı vardır. Ağır bir etli yemek yendiğinde ya da bol miktarda alkol tüketildiğinde hastalık tetiklenir ve atak oluşur. Kullanılan bazı tansiyon ilaçları, aspirin, idrar söktürücüler ve kemoterapi ilaçları da ürik asit birikmesine ve atak oluşmasına neden olabilir. Eklem tutulumu son derece ağrılı ve ani başlangıçlıdır. En sık ayak başparmak eklemlerini tutar ki buna “podogra” denir ve tanısal bir bulgudur. Vücuttaki tüm eklemlerde iltihap yapabilir.
Hastanın semptomlarını geçirmek ve rahatlatmak, iltihabı önlemek, diyetini ve kullandığı ilaçları düzenlemek, yeni atak oluşmasını engellemek ve eşlik eden diğer hastalıkları kontrol altında tutmak aşamaları vardır.
Kırmızı ve beyaz et tüketimini azaltmak, alkol alımını kısıtlamak diyetin temel özelliğidir. Bu arada bol su içmek de çok önemlidir.